به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

مرمت دیواره‌های در حال ریزش و بحرانی سازه‌های آبی جهانی شوشتر

تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۵۱۰۳۵

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، محمد حسین ارسطو زاده گفت: از دهه ۶۰ و حتی دهه ۵۰ قسمتی از محوطه آسیاب‌های شوشتر دچار ریزش و فرسایش بوده و همیشه این دغدغه مطرح بوده است که اگر این قطعه سنگ‌ها جدا شود و از دیوار‌ها فرو بریزد، به نهر گر گر و آسیاب‌ها و عناصر معماری که در پایین‌دست وجود دارد چه میزان خسارت‌هایی را وارد می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دیگر اینکه این تخریب چه تاثیری بر ساختار متخلخل زمینی که در حال حاضر بستر آسیاب‌هاست و تونل‌هایی که معبر یا آبراهه‌های زیرزمینی انتقال آب هستند از بالادست پل بند گرگر به پایین‌دست، خواهند داشت.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان با اشاره به احتمال ریزش این تخته‌سنگ‌های بزرگ، بیان کرد: ارتفاع این دیواره‌ها نزدیک به ۳۰ متر است و به احتمال زیاد طی بررسی‌هایی که داشتیم ریزش این قسمت از آسیاب‌ها و دیواره باعث می‌شود که بخش‌هایی از نهر گرگر هم مسدود شود و نظام آبی این قسمت برای همیشه مختل و مخدوش شود.

وی افزود: در صورت شکست دیواره و تخریب احتمالی آبراه‌های زیرزمینی شاید برای همیشه این نظام آبی را از دست می‌دادیم. علاوه بر آن نزدیک به بیست الی بیست و پنج خانه که بر فراز این دیوار قرار دارند در معرض تخریب هستند و وقوع این تخریب‌ها ممکن بود تلفات جانی هم در پی داشته باشد.

ارسطوزاده تصریح کرد: این موضوعات خواب را از چشم کارشناسان و مدیران و مسئولان گرفته بود و سال‌ها دغدغه آنها این بود که این استحکام‌بخشی انجام بگیرد و در عین حال ساختار اثر نیز حفظ شود، بنابراین حساسیت‌های ویژه‌ای از این حیث وجود داشت که ما بتوانیم همه شرایط را یک‌جا لحاظ کرده، ضمن اینکه سازه را نیز تثبیت کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به اینکه مطالعات متعددی درخصوص بازسازی این بنا صورت گرفت، بیان کرد: در دفتر فنی وزارتخانه و معاونت میراث و در نهایت با کمک چندین مشاور ذیصلاح با تجارب بین المللی پیگیری‌های مربوط به این پروژه که ترکیبی بود از سازه، مهندسی آب و مرمت، صورت گرفت. از سوی دیگر با توجه به ابعاد وسیع دیوار ریزشی به نوعی باید از علوم و فنون تثبیت در سازه‌های هیدرولیکی مدرن امروز هم بهره می‌بردیم. در نهایت ترکیب اینها به طرحی منجر شد که همه مراحل مصوب را در هیئت راهبردی پایگاه داشت، به عبارتی پس از تهیه طرح توسط مشاور در هیئت راهبردی در شورای فنی امور پایگاه‌ها که عالی‌ترین مرجع تخصصی نظارت بر امور اجرایی و فنی در پایگاه‌هاست، همه مراحل را گذراند و مصوب شد.

ارسطو زاده با بیان اینکه در بزنگاه ریزش این بنا که در اثر فرسایش تسریع شده بود، دوربین‌هایی به صورت ثابت نصب شده و تخریب‌ها لحظه به لحظه رصد می‌شد، گفت: ما شاهد ریزش آرام این دیواره بودیم که در نهایت در اثر اینکه لایه‌های رسی نگهدارنده این تخته سنگ‌های بزرگ دچار روند فرسایشی سریع شده بودند، نزدیک بود که شاهد ریزش باشیم، در نتیجه وارد مرحله مرمت شدیم.

وی با بیان اینکه همه شرایط و تأمین اعتبار مرمت صورت گرفته است، افزود: اگرچه کار مرمت این اثر جهانی هم به لحاظ اجرایی و هم به لحاظ مالی سنگین است، اما خوشبختانه زیر نظر کارشناسان درحال انجام است. ضمن اینکه مراجع تخصصی وزارت‌خانه نیز نظارت دائم بر این مرمت دارند.

مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان با اشاره به اینکه مرمت در حال انجام است، یادآور شد: در نهایت با مصالح همرنگ و همگون لایه نهایی که لایه طبیعی است، روی این بدنه اجرا می‌شود تا حالت مصنوعی نداشته باشد و به حالت طبیعی خودش نزدیکتر باشد.

وی گفت: در حال حاضر تثبیت قسمت‌های فوق بحرانی کار انجام شده و نگرانی خاصی از بابت ریزش این قسمت‌ها نداریم، اما برای مرمت بقیه بخش‌ها که شامل ۴۰۰ متر از سازه است، باید مطالعات بیشتری انجام شود تا به طرح‌های متناسبی برسیم.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: مرمت سازه های آبی شوشتر آسیاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۵۱۰۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

این شهر بحرانی‌ترین کانون فرونشست زمین در کشور

هادی شریفی در خصوص وضعیت فرونشست دشت‌های استان خراسان‌ رضوی گفت: «زمان ورود جدی مسئولان استانی به بحث فرونشست در استان به سال ۱۳۸۸ و ایجاد کارگروه مشترک با اداره کل راه و شهرسازی بازمی‌گردد که متاسفانه با منحل شدن این کارگروه در سال ۱۳۹۸ تمرکز و محوریتی که در این مبحث و به طور کلی پایش مخاطرات زمین‌شناختی وجود داشت، از بین رفت و از حالت یکپارچه خارج شد.»

به گزارش ایسنا، شریفی با بیان اینکه آخرین مطالعات انجام شده در حوزه پایش فرونشست دشت‌های بحرانی استان خراسان‌رضوی در سال ۱۳۹۸ بوده است، خاطرنشان کرد: بر مبنای پردازش داده‌های رادار، برداشت‌های میدانی و محیطی، بررسی داده‌های ژئوفیزیک، ژئوتکنیک و آب زمین‌شناختی، تصاویر پهپادی و توپوگرافی نرخ نشست برآورد شده و گزارش‌های تفکیکی از نقاط دارای حساسیت زیاد به نهاد‌های ذی‌ربط ارسال شده و علاوه بر آن اطلاعات رقومی کلیه نقشه‌های تهیه شده جهت بهره‌برداری و ارزیابی ریسک اجرای پروژه‌های عمرانی در اختیار ادارات استانی قرار داده شده است.

وی ضمن ارائه نتایج مطالعات میدانی با بیان این‌که در حال حاضر به طور مستمر داده‌های جدید به این پژوهش اضافه شده و نقشه‌ها به‌روز شده است، تصریح کرد: مطابق با آخرین اطلاعات در همه مناطق میزان فرونشست افزایش یافته که بحرانی‌ترین مناطق در محدوده شهر مشهد دشت مشهد-چناران در شمال باختری و منطقه جنوب خاوری یعنی دشت نریمانی از تنگل‌شور تا دشت سرخس است.

معاون اداره‌کل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی منطقه شمال‌شرق در مورد محدوده اطراف حرم مطهر رضوی بیان کرد: به دلیل انتقال آب بین حوضه‌ای و بستن چاه‌های بهره‌برداری و از طرفی متراکم شدن بخشی از سفره زیرزمینی در سطح به دلیل فرونشست‌های گذشته، با معضل بالا آمدن سطح آب و پیامد‌های ناشی از آن روبه‌رو هستیم.

شریفی با اشاره به اینکه ایران جزء ۳۱ کشور در معرض خشکسالی و کم آبی شدید است، اظهار کرد: کشاورزی سهم زیادی از آب مصرفی در کشور را به خود اختصاص داده و طبق برآورد‌های میدانی سازمان زمین‌شناسی در کل استان خراسان رضوی، دشت‌های مشهد، نیشابور، بردسکن، کاشمر، سبزوار، جوین از بحرانی‌ترین دشت‌های استان هستند که در میان آن‌ها دشت بردسکن دارای فراوان‌ترین عوارض سطحی ناشی از فرونشست و دشت نیشابور دارای بیشترین تاسیسات در معرض خطر ناشی از فرونشست زمین و عوارض سطحی ناشی از آن است.

وی همچنین پیشنهاداتی برای جلوگیری از بحران فرونشست زمین مطرح کرد و گفت: باید تعارف را با یکدیگر کنار بگذاریم و در ابتدا واقعیت کم‌آبی و بحران جدی منابع آب و خشکسالی را بپذیریم و اطلاع‌رسانی در مورد پیامد‌های آن رت به خصوص خسارت‌های ناشی از فرونشست زمین به صورت عمومی و به دور از ایجاد خوش‌بینی کاذب در این حوزه انجام دهیم.

معاون اداره‌کل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی منطقه شمال‌شرق ادامه داد: به موازات آن اعمال مدیریت یکپارچه حوضه آبریز به عنوان تنها راه مدیریت مناسب منابع آب و نیاز فوری به افزایش بازده آب مصرفی کشاورزی به عنوان ابتدایی‌ترین پیشنهادات ممکن برای جلوگیری از تشدید فرونشست‌های زمین است.

شریفی با بیان این‌که اطلاع‌رسانی مهم‌ترین رکن در مدیریت فرونشست‌ها است، تصریح کرد: به عنوان مثال یکی از راهکار‌های عملیاتی آن نصب تابلو‌های هشداردهنده در محدوده‌های دارای عوارض سطحی ناشی از فرونشست به منظور ایجاد حساسیت و آگاه‌سازی مردم با هدف استفاده از ظرفیت مردمی برای مدیریت بحران در این حوزه خواهد بود.

وی تاکید کرد: بازنگری جدی در ارزش واقعی آب، بازچرخانی آن و تامین آب صنعت از پساب شهری و آب‌های نامتعارف، کاهش هدر رفت شبکه انتقال و توزیع آب، توسعه و تکمیل و احداث شبکه پایش کمی و کیفی آبخوان‌های کشور و نظارت کامل بر مصارف آب، پتانسیل‌یابی، شناسایی و حفظ منابع آبی جدید برای گذر ایمن از بحران‌های خشکسالی پیش‌رو، تدوین دستورالعمل‌های کنترلی و تشویقی افزایش واردات آب مجازی به کشور و کاهش صادرات آب مجازی از کشور، استفاده از روش انتقال آب مجازی به‌جای انتقال آب بین حوضه‌ای، جلوگیری و ممنوعیت حفر چاه جدید، کف‌شکنی و جابه‌جایی چاه‌ها در دشت‌های ممنوعه بحرانی و دارای عوارض فرونشست زمین (مگر در شرایط خاص و برای تامین آب شرب با اجازه شورای عالی آب)، عدم تخصیص آب کارست برای مصارف غیر از شرب، کاهش سهم آب زیرزمینی بخش کشاورزی در یک برنامه زمانی میان مدت، ممنوعیت کامل و کنترل شدید آلوده‌سازی منابع آب و خاک، توقف کامل بازنگری مجدد و بهینه‌سازی طرح‌های احداث سدها، تونل‌ها و شبکه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای مگر در راستای تغذیه آبخوان و کنترل سیلاب و به شکل محدود، توسعه بهره‌گیری از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن در مناطق ساحلی و کویری از جمله پیشنهادات و راهکار‌های ممکن برای جلوگیری از فرونشست‌های زمین است.

معاون اداره‌کل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی منطقه شمال‌شرق، خاطرنشان کرد: توجه جدی به تجارت آب مجازی و تعیین و درج میزان آن بر روی همه محصولات اصلی مصرفی در جهت توسعه فرهنگ کاهش مصرف آب، توسعه و حمایت از صنایع ساختمانی کم‌آب‌بر، لزوم نظارت و تایید سازمان زمین‌شناسی کشور در مطالعات مکان‌یابی کلیه طرح‌های کلان کشور و اجباری شدن تدوین پیوست مخاطرات فرونشست و گسل‌ها در طرح‌های مکان‌یابی کشور برای پرهیز از سرمایه‌گذاری در مناطق ناامن و پرخطر و کاهش خسارت اقتصادی ناشی از فرونشست زمین در کشور، توسعه کشور بر مبنای آمایش سرزمین، تجمیع سازمان‌های مرتبط با مدیریت بحران خشکسالی برای گذر ایمن کشور از شرایط بحرانی پیش‌رو از دیگر راهکار‌های ممکن برای جلوگیری از فرونشست‌های زمین است.

به نقل از روابط‌ عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، شریفی در تبیین نتایج پروژه انجام شده تطبیق گسل‌های شهری شهر مشهد با گسل‌های یکپارچه استان خراسان رضوی توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی، خاطرنشان کرد: طبق نقشه یکپارچه گسل‌های استان که با همکاری زنده‌یاد دکتر نادری تهیه شده، از تعداد ۱۷ هزار و ۴۲۸ گسل فعلی در استان، ۵۵ گسل فعال و ۴۵ گسل فعال احتمالی است.

وی خاطرنشان کرد: در مورد شهر مشهد طبق نقشه نهایی طرح دقیق‌سازی گسل‌های شهر مشهد، گسل طوس و گسل کشف‌رود در شمال مشهد؛ فعال و گسل جنوب مشهد علیرغم نداشتن فعالیت لرزه‌ای تاریخی و دستگاهی به دلیل طول زیادی و قرار گرفتن به موازات گسل فعال سنگ بست شاندیز و از طرفی قرارگیری در لبه پهنه بلند مرتبه‌سازی بسیار حائز اهمیت است و ممکن است با فعالیت هر یک از گسل‌های فعال شمال و جنوب مشهد فعالیت لرزه‌ای داشته باشد.